สัญญาณเตือน โรคหลอดเลือดสมองตีบ ตัน แตก เป็นอัมพฤต อัมพาต ถึงขั้นเสียชีวิต

            โรคหลอดเลือดสมอง (Stroke) เป็นอีกหนึ่งโรคร้ายที่ไม่ควรมองข้ามครับ แม้ว่าอัตราการเสียชีวิตจากโรคหลอดเลือดสมองจะไม่มากเท่ากับโรคร้ายอื่น ๆแต่กระนั้นสิ่งที่หลงเหลือเอาไว้จากภาวะของโรคหลอดเลือดสมองก็คือความพิการที่จะเปลี่ยนชีวิตของผู้ป่วยไปตลอดกาลครับ โรคหลอดเลือดสมองคืออะไร เมื่อเป็นแล้วรักษาหายได้หรือไม่ หรือจะเกิดอะไรบ้างเมื่อเป็นโรคหลอดเลือดสมอง บทความนี้มีคำตอบครับ

สมองมีหน้าที่ควบคุมสั่งการอวัยวะต่างๆ

            สมองของมนุษย์ทำหน้าที่ควบคุมระบบต่าง ๆของร่างกายครับ เพราะมีสมองจึงทำให้ร่างกายสามารถทำงานได้อย่างเป็นระบบระเบียบผ่านระบบประสาทที่ส่งออกไปทั่วร่างกาย สมองจึงไม่ต่างจากระบบคอมพิวเตอร์ครับ เพียงแต่สมองนั้นมีความอัศจรรย์เสียจนแม้กระทั่งนักวิทยาศาสตร์เองจะใช้เวลาศึกษาสมองมานานเพียงใดก็ไม่อาจเข้าใจสมองทั้งใบได้หมด นอกจากจะทำหน้าที่ควบคุมระบบต่าง ๆในร่างกาย รวมถึงการเคลื่อนไหว สมองยังทำหน้าที่ในการแสดงนิสัยใจคออันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวของเราออกมาครับ นี่คือความวิเศษของสมองที่ไม่ว่าอะไรก็ตามก็ไม่สามารถทดแทนได้เลย

นอกจากนี้สมองยังควบคุมการเคลื่อนไหวของร่างกายในรูปแบบของการครอสข้ามร่างกาย หรือหมายถึงสมองซีกซ้ายจะควบคุมร่างกายซีกขวา และสมองซีกขวาจะทำหน้าที่ควบคุมร่างกายซีกซ้ายครับ และเรื่องน่าพิศวงอีกประการหนึ่งของสมองก็ แม้สมองทั้ง 2 ซีกจะมีรูปร่างหน้าตาที่เหมือนกัน แต่กระนั้นสมองแต่ละซีกก็ยังมีฟังก์ชั่นหน้าที่เฉพาะที่แตกต่างกันอีกหนึ่งอย่าง นั่นก็คือสมองซีกซ้ายจะโดดเด่นในเรื่องของภาษา การคิดคำนวณทางวิทยาศาสตร์ ในขณะที่สมองซีกขวาจะเป็นสมองที่เกี่ยวข้องกับศิลปะครับ

โรคหลอดเลือดสมองคืออะไร เป็นแล้วไม่ตายก็เลี้ยงไม่โต

            เพราะความสลับซับซ้อนของสมองในด้านการทำหน้าที่นี้เอง ทำให้สมองต้องการเลือดเพื่อไปหล่อเลี้ยงเป็นจำนวนมาก ทำให้ในเนื้อสมองเราจะพบหลอดเลือดสมองเป็นจำนวนมากครับทั้งเส้นเลือดเล็กและเส้นเลือดใหญ่ ซึ่งโรคหลอดเลือดสมองก็คือภาวะที่เกิดความผิดปกติเกิดขึ้นภายในหลอดเลือดจุดใดจุดหนึ่งที่หล่อเลี้ยงสมองนี้เอง โรคหลอดเลือดสมองที่มักพบได้บ่อย ๆมีอยู่ด้วยกัน 2 กลุ่มครับ นั่นก็คือ

ภาวะโรคหลอดเลือดสมองตีบตัน

ซึ่งโดยมากสิ่งที่มาอุดตันภายในหลอดเลือดและทำให้หลอดเลือดสมองตีบมักจะเป็นไขมันหรือลิ่มเลือด เมื่อเกิดการตีบตันจะทำให้เนื้อสมองในบริเวณหลังการตีบตันมีอาการขาดเลือดและทำให้เนื้อสมองส่วนที่ไม่ได้รับเลือดไปเลี้ยงตายในที่สุด

ภาวะหลอดเลือดสมองแตก

เกิดจากการที่หลอดเลือดมีการปริแตกเกิดขึ้น ทำให้มีเลือดจำนวนหนึ่งไหลออกมาจากหลอดเลือดนั้น และเลือดที่ไหลออกมานั้นจะไปกดเบียดกับเนื้อสมอง ส่งผลให้เนื้อสมองในส่วนที่ถูกเบียดทับนั้นตายไปในที่สุดครับ

            ซึ่งนอกจากภาวะทั้ง 2 นี้แล้วยังมีอีกหนึ่งภาวะที่เราเรียกกันว่าภาวะสมองขาดเลือดชั่วคราว ซึ่งมักเกิดจากการมีลิ่มเลือดหรือไขมันอุดตันบริเวณหลอดเลือดสมองเช่นเดียวกับภาวะหลอดเลือดสมองตีบ แต่ลิ่มเลือดหรือไขมันนี้อยู่ได้ไม่นานก็หลุดออกจากบริเวณที่อุดตันทำให้เลือดสามารถไปเลี้ยงบริเวณที่มีการอุดตันได้ดังเดิม แต่ภาวะนี้ก็เปรียบดั่งสัญญาณเตือนภัยของร่างกายครับ ซึ่งหากยังคงไม่รีบรักษาหรือไปพบแพทย์ก็มีโอกาสที่จะเกิดภาวะหลอดเลือดสมองตีบตันได้ในที่สุด

เซลล์สมอง เส้นเลือดสมอง ถูกทำลาย สาเหตุของ อัมพฤต อัมพาต

            เนื่องจากสมองเป็นเซลล์ประสาทจึงมีความแปลกประหลาดอีกประการหนึ่งซึ่งไม่เหมือนกับเซลล์ส่วนอื่น ๆของร่างกาย นั่นคือเซลล์สมองเมื่อตายแล้วจะตายเลยไม่สามารถซ่อมแซมตัวเองให้กลับมาทำหน้าที่ได้ดังเดิม นี่จึงเป็นสาเหตุที่ว่าทำไมผู้ที่เป็นโรคหลอดเลือดสมองจึงมีความพิการหลงเหลืออยู่แม้ว่าจะมีอาการน้อยมากก็ตาม แต่กระนั้นเนื่องจากสมองเป็นกลุ่มของเซลล์ประสาทที่สานกันเป็นร่างแห แม้จะมีเซลล์ประสาทส่วนที่ตายไปแล้ว สมองก็พยายามจะเชื่อมต่อโครงข่ายประสาทกับเซลล์ประสาทที่เหลืออยู่เพื่อให้มาทำหน้าที่ต่าง ๆ แทนหน้าที่เดิมที่สูญหายไป ซึ่งแม้ว่าจะไม่สามารถทำงานแทนได้ 100% ก็ตามแต่หากว่าผู้ป่วยมีการฝึกฝนฟังก์ชั่นการทำงานที่สูญเสียไปอยู่เสมอ ก็มีโอกาสที่ผู้ป่วยจะพัฒนากลับมาได้มากครับ

สาเหตุของโรคหลอดเลือดสมองตีบ ตัน แตก

            1. ความดันโลหิตสูง: ความดันโลหิตสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองได้มากที่สุด ดังนั้นสำหรับผู้ที่เริ่มมีภาวะของความดันโลหิตสูงจึงควรพบแพทย์เพื่อควบคุมให้อยู่ในเกณฑ์ปกติโดยเร็วที่สุด

            2. โรคเบาหวาน:ผู้ที่มีภาวะของโรคเบาหวานต่อเนื่องเป็นระยะเวลานานก็มีความเสี่ยงที่จะทำให้หลอดเลือดของสมองขาดความยืดหยุ่น ซึ่งมีโอกาสที่จะเกิดภาวะหลอดเลือดสมองทั้งแตกและตีบได้ในที่สุด

            3. ไขมันในเลือดสูง: ไขมันในเลือดที่สูงนี้จะไปเกาะตามผนังของหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดค่อย ๆแคบลงและในที่สุดก็จะทำให้หลอดเลือดอุดตันจนนำไปสู่ภาวะสมองขาดเลือดได้

            4. โรคหัวใจ: โรคหัวใจที่มีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดโรคหลอดเลือดสมองก็คือภาวะของหัวใจเต้นผิดจังหวะ ซึ่งจะทำให้เกิดลิ่มเลือดขึ้นและมีโอกาสที่ลิ่มเลือดนี้จะไปอุดตันในหลอดเลือดทั่วทั้งร่างกายไม่เฉพาะแต่ในหลอดเลือดสมองครับ และหากลิ่มเลือดนี้ไปอุดตันที่สมองก้จะทำให้เกิดภาวะหลอดเลือดสมองตีบตันได้เช่นกัน

            5. การสูบบุหรี่เป็นระยะเวลานาน: นอกจากการสูบบุหรี่จะเป็นสาเหตุของโรคร้ายหลายโรค สารนิโคตินในบุหรี่ยังเป็นตัวการสำคัญที่ทำให้ผนังหลอดเลือดแข็งตัวและเสี่ยงที่จะเกิดโรคหลอดเลือดสมองได้ครับ

            6. การดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์เป็นประจำ: เพราะแอลกอฮอล์จะทำให้ความดันโลหิตในร่างกายสูงขึ้น และหากมีภาวะของความดันโลหิตสูงอยู่แล้วก็มีความเสี่ยงที่จะทำให้เกิดภาวะของเส้นโลหิตในสมองแตกได้จากการดื่มแอลกอฮอล์ครับ

6 สัญญาณเตือนโรคหลอดเลือดสมองที่ควรรู้

1. ชาหรืออ่อนแรงใบหน้าซีกใดซีกหนึ่งอย่างฉับพลัน ปากเบี้ยว มุมปากตก 
2. ชาหรืออ่อนแรงที่แขนและขาซีกใดซีกหนึ่งอย่างฉับพลัน สูญเสียการทรงตัว เดินเซหรือบางรายไม่สามารถนั่งได้เอง
3. พูดไม่ชัด พูดไม่ออก สับสนและนึกคำพูดไม่ออก 
4. การมองเห็นมีปัญหา อาจมองเห็นภาพซ้อน ภาพเบลอ มองเห็นภาพครึ่งเดียว ตาบอดหนึ่งหรือสองข้าง
5. มีอาการปวดศีรษะรุนแรงฉับพลัน และมีอาการอาเจียน

            หากมีอาการดังกล่าวให้รีบไปโรงพยาบาลทันทีเพื่อให้แพทย์ทำการวินิจฉัยรักษา ซึ่งจะช่วยให้สมองได้รับความเสียหายจากภาวะหลอดเลือดสมองน้อยที่สุดครับ

การป้องกันไม่ให้ตนเองเป็นโรคหลอดเลือดสมอง

            สำหรับการป้องกันโรคนี้ที่ดีที่สุดก็คือ “การดูแลสุขภาพร่างกายและกำจัดปัจจัยเสี่ยงที่เป็นต้นเหตุของโรคหลอดเลือดสมองครับ” ซึ่งรวมไปถึงการดูแลในเรื่องของการรับประทานอาหาร การออกกำลังกายสม่ำเสมอ การไม่สูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และที่สำคัญควรหมั่นตรวจสุขภาพประจำปีอย่างสม่ำเสมอก็จะช่วยลดความเสี่ยงของการเป็นโรคหลอดเลือดสมองลงได้มากครับ

            แม้ว่าโรคหลอดเลือดสมองจะเป็นสาเหตุของความพิการที่พบได้บ่อยก็ตาม แต่กระนั้นหากคุณรู้จักการดูแลตัวเองอย่างสม่ำเสมอและรู้จักที่จะเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคทั้งหมดที่กล่าวมานั้น โรคหลอดเลือดสมองแทบจะหมดโอกาสเกิดขึ้นกับคุณอย่างแน่นอน สิ่งสำคัญที่สุดที่จะทำให้คุณห่างไกลจากโรคหลอดเลือดสมองจึงอยู่ที่ “การดูแลตัวเองเป็นประจำ” แล้วคุณจะไม่ต้องตกอยู่ในสภาพทุกข์ทรมานจากโรคหลอดเลือดสมองครับ